عملیات كربلای 2
عملیات كربلای 2از جمله عملیاتهایی است كه درقالب عملیات متوسط رزمندگان اسلام دسته بندی شده و در اواخر سال چهارم جنگ انجام شد. از جمله ویژگی های مهم این عملیات حضور یك گردان از اسیران داوطلب عراقی درزیر مجموعه تیپ 9 بدر در این عملیات است كه به نوبه خود برای اولین بار در طول جنگ این اتفاق افتاد. دومین ویژگی شهادت شهید محمود كاوه فرمانده لشكر ویژه شهدا كه آوازه شجاعت و دلاور مردی آن زبانزد همگان بود. لذا به منظور توجه بیشتر به این دو خصوصیات عملیات دو گزارش مستند كه یكی عملكرد تیپ 9 بدر درعملیات ودیگری نحوه شهادت شهید محمود كاوه فرمانده قهرمان لشكر ویژه شهداء در ادامه شرح عملیات ارائه می گردد. با تشكر از دوستان مركز مطالعات و تحقیقات جنگ كه ما را در آماده سازی این نوشتار یاری كردند.
شرح مختصر عملیات
عملیات كربلای 2 در 10شهریور 1365درمنطقه حاج عمران، با شركت یك تیپ از لشكر 10 سید الشهداء (ع) و تیپ 9 بدر، 12قائم، 21امام رضا 105قدس، 155 شهداء كه در مجموع به استعداد 28 گردان از سپاه انجام شد.
هدف های عملیات عبارت بودند از: ترمیم خط پدافندی، خارج كردن عقبه خودی از دید و تیر دشمن و دست یابی به راه كارهای مناسب به منظور عمق دادن به منطقه برای عملیات بعدی، مانور عملیات از دو محور طرح ریزی شده بود: محور راست شامل ارتفاعات گردكوه (معروف به شهید صدر)، تخته سنگی، تپه شهدا و تپه سرخ و 2محور چپ، شامل ارتفاعات 2519، واراس و یال های آن، تپه تخم مرغی، شیارانه، و دو یال ارتفاع مسكران.
فرماندهی این عملیات به قرارگاه سیدالشهداء (ع)، یكی از قرارگاه های تابعه نیروی زمینی سپاه واگذار شد. درشب اول عملیات، تپه شهید صدر، تخته سنگی و مقر فرماندهی دشمن به تصرف نیروهای خودی درآمد و در جناح چپ، به علت عدم دستیابی كامل به هدف ها، رزمندگان عقب نشینی كردند.
درشب دوم، باردیگر نیروها از محور چپ دست به حمله زدند. اما موفقیتی به دست نیامد و عملیات با تصرف نیمی از هدف ها، به پایان رسید.
عملكرد تیپ 9 بدر درعملیات كربلای 2
تیپ 9 بدر تشكلی از نیروهای مجاهد و ارتشیان عراقی است كه از شروع جنگ تحمیلی و یا در طول آن با هجرت یا پناهنده شدن به ایران، در كنار نیروهای سپاه پاسداران شروع به فعالیت كرده اند. این نیروها عموماً درعراق افسر و درجه دار بوده اند. بیشتر افراد كادر تیپ نیز از نیروهای عراقی می باشند.
این تیپ ابتدا در قالب گردان های شهید صدر به وجود آمد و در كنار نیروهای خودی در عملیات بدر حضوری شایسته داشت. پس از آن درچند عملیات در هور از جمله عملیات قدس و عاشورای 4 شركت كرد و موفقیت هایی را نیز به دست آورد. سپس با ادغام در نیروهای قرارگاه رمضان همكاری خود را با این قرارگاه آغاز كرد.
این تیپ به استعداد سه گردان نیروهای مجاهد عراقی و یك گردان از اسیران داوطلب، در مجموع با 650نیرو در عملیات كربلای 2شركت كرد.
آنچه برای اولین بار در طول جنگ دراین عملیات انجام شد، حضور یك گردان از اسیران داوطلب شامل سربازان، درجه داران و افسران عراقی بود.
راوی تیپ 9 بدر (علی مژدهی) روحیه نیروهای این تیپ را قبل از حركت آنها برای عملیات، چنین تشریح كرده است: كلیه نیروها با داشتن روحیه ای بسیار قوی، دسته دسته ضمن آماده شدن برای حركت، با برگزاری مراسم سینه زنی و نوحه خوانی به پادگان شور و حال عجیبی داده بودند.
عده ای از برادران نیز مشغول نوشتن وصیت نامه بودند و همگی بی صبرانه منتظر حركت به سمت منطقه عملیاتی بودند. درگردان اسرار نیز این وضعیت به چشم می خورد، عده ای درحال نوحه خوانی و سینه زنی بوده و هركدام با دیدن فرمانده تیپ او را در بغل گرفته و با خنده به وی نوید پیروزی می دادند.
راوی در شرح اقدامات این تیپ در عملیات كربلای2، نوشته است: درحالی كه منطقه با خمپاره های منور دشمن روشن شده است، نیروهای تیپ حركت خود را به آرامی به سوی اهداف تعیین شده ادامه می دهند. كلیه گردان هاقصد دارند كه در بین ساعات 22تا 23 به پای كار برسند. گردان شهید صدر درساعت 22 به نزدیكی خط اول دشمن می رسد و دسته خط شكن با استقرار در جلو گردان، آماده هجوم نهایی می شود. برادران واحد تخریب در حال خنثی سازی مین معابر در زیر نور منورها و شلیك خمپاره های دشمن هستند، كه ناگهان دشمن متوجه نیروهای خودی می شود و آنها را به رگبار گلوله می بندد و به دنبال آن درگیری آغاز می شود.
نیروها با عبور از معابر، خود را به خاكریز دشمن می رسانند و زیر آتش و نارنجك هایی كه به سوی آنها پرتاب می شود به داخل كانال جلو خود می روند و جنگ تن به تن را در داخل كانالی با عرض كم و ارتفاع نزدیك به یك و نیم متر آغاز می كنند. دشمن كه با هجوم قدرتمندانه نیروهای خودی مواجه شده است، به رغم مقاومت شدید، سنگر به سنگر عقب می رود. دراین هنگام یكی دیگر از گردان های تیپ 9 بدر (شهید دستغیب) موفق می شود با شكستن خط دشمن، از پشت به او حمله كند، این امر سبب می شود كه نیروهای دشمن با ناامن دیدن وضعیت خود، دست از مقاومت بردارند. به دنبال آن، گردان شهید صدر موفق می شود با گردان شهید دستغیب الحاق كند و هر دو به سوی مثلث انتهایی ارتفاع پیش روی كنند؛ بر اثر این حركت بقیه افراد دشمن به عقب می گریزند و نیروهای دوگردان روی مثلث انتهایی مستقر شوند.
یكی دیگر از گردانهای تیپ 9 بدر (گردان حمزه) كه عمدتا از اسیران عراقی تشكیل یافته است، به منظور كمك به آنها وارد عمل می شود و با حركت سنگر به سنگر در داخل كانال ها، به پیشروی ادامه می دهند.
با روشن شدن هوا تمام منطقه پاكسازی می شود و درنتیجه، ارتفاع شهید صدر و یال آن و ارتفاع صخره ای به دست نیروی چهارگردان از تیپ 9 بدر تصرف می شود و دشمن با برجاگذاشتن كشته ها و اسیران بسیار، از این منطقه عقب نشینی می كند.
حركت فرمانده تیپ 155 شهدا به سوی شهادت
در وضعیت فوق طاقت و به شدت دشواری كه نیروهای عمل كننده خواه ناخواه با آن مواجه بودند و سبب شده بود پیروزی را نیز دور از دسترس ببینند. تیپ ویژه 155 شهدا، به خصوص فرمانده آن، مؤمنانه و شجاعانه درعرصه درگیری وارد شدند. شهید امیری مقدم راوی مركز مطالعات و تحقیقات جنگ دراین تیپ، در گزارش خود از عملیات كربلای2، درباره این وضع و حركت نیروها برای ادامه عملیات و سرانجام آن، چنین روایت كرده است: تغییرات انجام شده در طرح مانور و عدم موفقیت كامل تیپ ویژه 155 شهدا در عملیات شب گذشته، موجب تردید در مسئولان، خصوصا فرماندهان این تیپ شده بود. این تردید اگر چه در خود فرمانده تیپ (برادر محمود كاوه) نیز وجود داشت ولی وی با توجه به حساسیت زمان و مصلحت كل عملیات، این تردید را بروز نمی داد و به همین دلیل تصمیم گرفت برای زدودن تردیدها و تقویت روحیه عملیاتی در افراد تیپ، به همراه نیروهای عمل كننده در منطقه درگیری حاضر شود. وقتی كه مسئولان تیپ از این تصمیم آگاه شدند درصدد برآمدند كه وی را از این عمل باز دارند. فرمانده یكی از گردان ها (برادر صلاحی) برای منصرف كردن وی، می گوید: شما این كار را نكنید، آتش دشمن زیاد است، مسیر، بد مسیری است، خدای نكرده طوری می شود. فرماندهی در جواب می گوید: خب، اگر این طور است، ما هم شهید می شویم. اگر كار مثل شب گذشته بشود، ما هم حاضریم امشب شهید شویم. به همان اندازه كه خود وی در رفتن به خط درگیری مصمم بود، سایر مسئولان تیپ مخالف بودند.
مكالمه زیر كه در آخرین دقایق قبل از عزیمت برادر كاوه به منطقه و در هنگام پوشیدن پوتین، بین وی و قائم مقام تیپ (برادر منصوری) انجام گرفته، بیانگر این واقعیت است كه ایشان چه قدر به رفتن و دیگران چه اندازه در بازداشتن وی مصمم بوده اند. متن مكالمه این چنین است:
منصوری: رفتن شما نه به نفع اسلام است و نه به نفع...
كاوه: نه
منصوری: اگر نظر شما این است كه نیروهای عمل كننده آدم قوی تری می خواهند، من قوی نیستم ولی می روم جلو و یكی دیگر را این جا می گذارم.
كاوه: نه، من می خواهم امشب، شما اینجا باشید.
منصوری: من نمی خواهم
كاوه: امشب كارها جور نمی شود.
منصوری: خب، اگر جور نمی شود با رفتن شما هم جور نمی شود.
كاوه: چه می گویم! جور می شود، ان شاءالله جور می شود.
منصوری: البته اگر خدا بخواهد جور می شود. شما هم این جا كلی كار دارید: مسئله قرارگاه، هماهنگی توپچانه و...
كاوه: این ها همه اش حل می شود، این ها مشخص است.
منصوری كه از بحث كردن نتیجه نمی گیرد، با پیش كشیدن تصمیم خودش برای رفتن به جلو، می گوید: حالا در هر صورت شما بروید، من كار ندارم. من هم برای انجام مأموریت، گردان امام حسین(ع) را برمی دارم و می روم.
كاوه: خب، شما این كار را بكنید.
منصوری: ولی این جا در مقر فرماندهی تیپ كارها می خوابد.
كاوه: مسئله ای نیست، شما همین اول درگیری كه من جلو هستم، این جا باشید.
منصوری وقتی باز هم نتیجه نمی گیرد، به طور جدی تری می گوید: آقای كاوه، می خواهید به زور متوسل بشویم؟ جلو رفتن شما اصلاً درست نیست، منطقی نیست.
كاوه: امروز با روزهای دیگر فرق می كند. من یك چیزهایی می دانم، یك چیزهایی هست، می دانم تردید هست.
منصوری: خب، تردید طبیعی است. باید باشد.
كاوه: خب اگر آدم خودش جلو باشد و یك وقت مسئله ای پیش آمد، می تواند هم پیش خدای خودش و هم پیش خلق خدا و...
برادر كاوه سكوت می كند و برای هدایت گردان امام حسین(ع) از سنگر فرماندهی خارج می شود.
راوی تیپ ویژه 155شهدا سپس افزوده است: به هنگام اعزام گردان ها برای اجرای مأموریت، ابتدا گردان امام حسین(ع)، سپس گردان امام سجاد(ع) در حالی كه فرماندهی تیپ (محمود كاوه) پیشاپیش آنها قرار داشت، حركت خود را برای تصرف ارتفاع 2519 آغاز كردند. طبق طرح مانور قراربود گردان امام حسین(ع) پایگاه های 1و 2 و گردان امام سجاد(ع) پایگاه های 3و 4را تصرف كنند. حساسیت دشمن نیز نسبت به شب اول كم تر شده بود. و احتمال جدی نمی داد در این محور مجدداً عملیات شود، از این رو اجرای آتش و پرتاب منور آنها نیز اندكی كاهش یافته بود.
به هر ترتیب، حدود ساعت یك بامداد بود كه نیروهای پیاده پس از پیمودن فاصله خط خودی تا دشمن به زیر اهداف مورد نظر رسیدند تا با هماهنگی آتش خودی، درگیری را شروع كنند. در همین حین یك گلوله خمپاره كنار برادر كاوه به زمین اصابت كرد و او جان به جان آفرین تسلیم كرد.
خلاصه گزارش عملیات :
نام عملیات : کربلای 2
زمان اجرا : 10/6/1365
مکان اجرا : منطقه عملیاتی حاج عمران عراق – محور شمالی جبهه جنگ
رمز عملیات : یا اباعبدالله الحسین (ع)
ارگان های عمل کننده : ارتش و سپاه
اهداف عملیات : تصرف قله 2519 و ارتفاعات شهید صدر و خارج ساختن خطوط خودی از اشغال دشمن
تلفات دشمن : 3200
عملیات کربلای 3 
